میراث گران قدر سرزمین کلهرستان برای ما همین تاریخ شفاهی و هویت قومی است

هرگاه به دنبال تبیین هویت خویش باشیم باید ابتدا به سراغ تاریخ وادبیات شفاهی خود برویم زیرا شاخص ترین چیزی که معرف هویت اصلی درهرقومی است همین بازتاب دادن آداب و رسوم های بومی وفولکورهاوداشته های سنتی وفرهنگی ان است .اقوام بزرگ را باید با ادبیات شفاهی وتالیفی انان اسطوره ای کرد چون مولفه هایی که از این نوع ادبیات می تراود،جاودانگی ومانایی نام و جایگاه و نقش ان ها را برای همیشه ی تاریخ به ارمغان می گذارد.

پس انعکاس ومتجلی نمودن محتوای داشته های فرهنگی اقوام منظومه ای از غناها، عاطفه ها ، عشق ها، حماسه ها وتعلیمات انسانی را برای خودودیگران به نمایش می گذارد و سرگذشت سترگی برای فرهنگ ها وادبیات ها ی اقوام رقم می زند.
ایل کلهر با این همه فرازوفرود های تاریخی هرگاه زبان به تکلم بگشاید نخستین بارقه ی خودرا که همانا کدخدایی یکی از بزرگ ترین جهان های فرهنگ وتاریخ شفاهی است به جهانیان اعلام می کند وبا افتخار تمام نیاکان خودرا با تاریخ وتمدن درخشان فرهنگی خود به نسل های اینده معرفی می کند.
این میراث گران قدر جامانده از جوشش ها وکوشش هایی است که مردمان کلهربرای رعایت عدالت اجتماعی وبرابری انسان ها با سوز سینه و رنج دل از قرن های گذشته تاکنون با ازخودگذشتگی وتحمل سختی ها به این شکل زیبا واین موجودیت گران رسانده اند.

امادراین میان چیزی که موجب تاسف است این است که عده ایی فکرناشکفته که کلامشان هنوز نه بلیغ است و نه فصیح ،نه وسیع است و نه وجیه با طرح موضوعی تحت عنوان لک ولر مادر کلهرندو کلهر فرزند یابه گفته ی بعضی از کاسه های ازآش داغ ترشان کلهر گاهی فرزندو گاهی نوه و گاهی نتیجه وگاهی هم نبیره وبدون شک چند وقت دیگر با کمال جهالت خواهند گفت که کلهر ندیده ی لک ولر است.
☘ من درشگفتم که اینان درمقابل این همه فخر فرهنگی و بارقه ی تاریخی وادبی که چون خورشید تابان قلب مردمان تاریخ مند کلهر را روشن نگاه داشته است چگونه سرتعظیم فرود نمی آورند وکماکان با پیروی از خیال های واهی ونگاه های ظاهر بینانه به دنبال تولید تشکیک وایجاد تردید نسبت به کلهرستان ایران در اذهان عمومی هستند؟
بزرگش نخوانند اهل خرد
که نام بزرگان به زشتی برد

به نظر می رسد که دامن زدن به این موج بی ریشه نشات گرفته از عقده ی حقارت واحساس ضعف درمقابل دریای پهناورهویتی ارزنده به نام فرهنگ کلهر ادبیات ان است.
باید یادآوری کرد که بی مهری به فرهنگ های قومی وسرسپردگی وخودباختگی فکری و فرهنگی دربرابر ان ها غیراز کوچک کردن خود بزرگ شدن طرف مقابل چیزدیگری نخواهد داشت.