صنعت خودروسازی در ایران، به دلیل وابستگی زیاد به دولت و حمایتهای بیرویه از تولیدکنندگان داخلی، به یکی از بحثبرانگیزترین حوزههای اقتصادی تبدیل شده است. یکی از جنبههای آشکار این مسئله، گران کردن ناگهانی قیمت خودروهاست که همواره نارضایتی مردم را در پی داشته است.
خودروسازان داخلی، با وجود کیفیت پایین محصولات، به بهانههای مختلف از جمله افزایش نرخ ارز، تحریمها، یا افزایش قیمت مواد اولیه، قیمت خودروها را به طور غیرمنطقی و یکشبه افزایش میدهند. این در حالی است که بسیاری از این خودروها سالهاست با طراحیهای قدیمی و فناوریهای منسوخ تولید میشوند و تناسبی با قیمتهای نجومی ندارند.
انحصار خودروسازان داخلی، باعث شده رقابت واقعی با خودروهای خارجی از بین برود و مصرفکنندگان مجبور باشند خودروهای بیکیفیت را با قیمتهای گزاف خریداری کنند.
با افزایش بیسابقه قیمتها، بسیاری از اقشار متوسط و ضعیف جامعه دیگر توان خرید خودرو را ندارند و این امر موجب شکاف طبقاتی بیشتر میشود.
خودروسازان، با وجود افزایش قیمتها، هیچ بهبودی در کیفیت محصولات ایجاد نمیکنند و همچنان از ضعف ایمنی، مصرف سوخت بالا و مشکلات فنی رنج میبرند.
این افزایش قیمتها، بازار دلالی را رونق داده و قیمت خودروها در بازار آزاد را نیز به شدت بالا برده است.
چرا این رفتار ظالمانه است؟
گران کردن ناگهانی خودرو بدون ارائه توجیه منطقی، نوعی بیتوجهی به حقوق مصرفکننده است. در کشورهای توسعهیافته، چنین اقداماتی با نظارتهای قانونی جدی مواجه میشود. اما در ایران، نبود شفافیت و ضعف قوانین حمایتی، دست خودروسازان را برای اعمال این ظلم باز گذاشته است.
راهحل چیست؟
واردات خودرو با تعرفههای معقول میتواند بازار را رقابتیتر کند و تولیدکنندگان داخلی را مجبور به بهبود کیفیت و کاهش قیمت کند.
خودروسازان باید ملزم شوند دلایل افزایش قیمت را به صورت شفاف اعلام کنند.
دستگاههای نظارتی باید با قدرت بیشتری بر عملکرد خودروسازان نظارت کرده و از افزایش قیمتهای بیضابطه جلوگیری کنند.
در نهایت، تا زمانی که خودروسازان داخلی از انحصار و حمایتهای بیقید و شرط دولت بهرهمند باشند، ظلم آنها به مردم ادامه خواهد داشت و امید به تغییر وضعیت دشوار خواهد بود.